شیر فلکه کشویی نوعی Gate Valve می باشد که بوسیله شیر دستی کنترل می شود. می دانیم که شیرهای کشویی که به آنها شیرهای دروازه ای هم اطلاق می شود تنها برای انجام عملیات بازو بسته کردن مسیر جریان بطور کامل طراحی شده اند. آنها در خطوط لوله به عنوان شیرهای جداکننده نصب می شوند و نباید به عنوان شیرهای کنترل کننده یا تنظیم کننده استفاده شوند بدین معنی که شیر کشویی، برای کم و زیاد کردن فشار جریان کاربرد ندارد.

اناهیتا استور در این مقاله سعی دارد به معرفی شیر فلکه ی کشویی و کاربرد های آن بپردازد و برخی از انواع آن را به شما معرفی نماید.

شیر فلکه کشویی

شیر فلکه کشویی

شیر فلکه کشویی چیست؟

شیر فلکه کشویی یک نوع شیر است که برای کنترل جریان آب یا سایر مواد در لوله‌ها و خطوط لوله‌کشی استفاده می‌شود. این شیرها معمولاً در خطوطی که باید به طور مکرر تخلیه شوند، مانند خطوط آب، گاز و بخار، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

شیر فلکه کشویی دارای یک بدنه است که شامل یک فلنج است و یک کشویی که در آن قرار دارد. با چرخاندن کشویی، جریان مواد را می‌توان کنترل کرد. این شیرها به دلیل ساختار ساده و قابلیت استفاده در شرایط سخت، بسیار محبوب هستند

انواع شیر فلکه کشویی

شیر فلکه کشویی در انواع مختلفی و با استفاده از مواد مختلفی ساخته می‌شود. برخی از انواع شیر فلکه کشویی عبارتند از:

۱- شیر فلکه کشویی فولادی: این نوع شیرها از جنس فولاد ساخته شده‌اند و برای کاربردهای صنعتی و ساختمانی مناسب هستند.

۲- شیر فلکه کشویی آلومینیومی: این نوع شیرها از جنس آلومینیوم ساخته شده‌اند و به دلیل وزن کم و مقاومت در برابر خوردگی، برای کاربردهای صنعتی و دریایی مناسب هستند.

۳- شیر فلکه کشویی برنجی: این نوع شیرها از جنس برنج ساخته شده‌اند و برای کاربردهای آب و گاز مناسب هستند.

۴- شیر فلکه کشویی پلاستیکی: این نوع شیرها از جنس پلی‌پروپیلن یا PVC ساخته شده‌اند و برای کاربردهایی مانند صنعت آب و فاضلاب، کشاورزی و ساختمانی مناسب هستند.

همچنین شیرهای فلکه کشویی در اندازه‌ها و شکل‌های مختلفی نیز تولید می‌شوند تا برای نیازهای مختلف کاربران مناسب باشند.

کاربرد شیر فلکه کشویی چیست؟

شیر فلکه کشویی به‌عنوان یک شیر کنترل جریان در صنایع مختلفی مانند صنایع نفت و گاز، صنایع شیمیایی، صنایع غذایی و دارویی و همچنین در سیستم‌های آبرسانی و فاضلاب استفاده می‌شود. کاربردهای شیرفلکه کشویی شامل:

1- کنترل جریان: شیر فلکه ی کشویی برای کنترل جریان مواد در خطوط لوله‌کشی استفاده می‌شود. با چرخاندن کشویی به دور محور مرکزی، جریان ماده در خطوط لوله‌کشی باز یا بسته می‌شود.

2- تعمیرات و نگهداری: شیر فلکه ی کشویی در لوله‌کشی به عنوان وسیله‌ای برای تعمیرات و نگهداری سیستم‌های لوله‌کشی استفاده می‌شود. با استفاده از شیر فلکه کشویی، خطوط لوله‌کشی قابل جداسازی هستند که به طور موثری به عملکرد تعمیرات و نگهداری کمک می‌کند.

3- امنیت: شیر فلکه ی کشویی به عنوان یک وسیله امنیتی در صنایع نفت و گاز و صنایع شیمیایی استفاده می‌شود. در صورتی که در یک خط لوله‌کشی حادثه‌ای اتفاق بیفتد، با استفاده از شیر فلکه کشویی می‌توان جریان مواد را در لوله‌کشی قطع کرد.

در کل، شیر فلکه کشویی به دلیل عملکرد ساده، قابلیت نگهداری و تعمیرات، کنترل جریان، و امنیت در صنایع مختلف بسیار مفید است.

ساختار شیر فلکه کشویی

شیر فلکه ی کشویی به صورت عمومی از اجزا زیر ساخته میشود:

1-بدنه

2- سرپوش

3- گوه جامد

4- میله انتقال حرکت یا ساقه ( میل فلکه یا استم) در دو نوع درجا و  بالارونده

5- زبانه

6- نشیمنگاه زبانه فلزی (زبانه الاستومری)

7- نشیمنگاه بدنه فلزی (الاستومری بدنه)

8- متعلقات از آلیاژهای آهن یا مس

9-فلنج های انتهایی

شیر فلکه

شیر فلکه

مزایا شیرفلکه کشویی

شیرفلکه ی کشویی دارای مزایای مختلفی است که شامل موارد زیر می‌شود:

1- قابلیت کنترل دقیق جریان: با استفاده از شیرفلکه کشویی می‌توان جریان ماده را به‌طور دقیق کنترل کرد و محدودیت‌های دقیق را رعایت کرد. این قابلیت در صنایع مختلفی مانند صنایع نفت و گاز، صنایع شیمیایی و دارویی و همچنین در سیستم‌های آبرسانی و فاضلاب بسیار مفید است.

2- سهولت در نصب و تعمیرات: شیرفلکه کشویی با ساختار ساده و قطعات کم، سهولت در نصب و تعمیرات را فراهم می‌کند. همچنین در مواردی که نیاز به تعمیرات یا تعویض قطعات است، می‌توان به راحتی این کارها را انجام داد.

3- امنیت: شیرفلکه کشویی به عنوان یک وسیله امنیتی در صنایع نفت و گاز و صنایع شیمیایی بسیار مفید است. در صورتی که در یک خط لوله‌کشی حادثه‌ای اتفاق بیفتد، با استفاده از شیر فلکه کشویی می‌توان جریان مواد را در لوله‌کشی قطع کرد.

4- عمر طولانی: شیرفلکه کشویی با ساختار ساده و با استفاده از قطعات مقاوم، دارای عمر طولانی است و می‌تواند برای مدت طولانی در سیستم‌های مختلف کاربرد داشته باشد.

5- صرفه‌جویی در هزینه‌ها: شیر فلکه کشویی با توجه به ساختار ساده و قطعات کم، صرفه‌جویی در هزینه‌های نصب، تعمیر و نگهداری را فراهم می‌کند.

معایب شیرفلکه کشویی

با وجود مزایای بسیاری که شیر فلکه کشویی دارد، اما برخی معایب نیز به آن ارتباط داده می‌شود که عبارتند از:

1- محدودیت در جریان: در بعضی موارد، شیر فلکه کشویی ممکن است باعث محدودیت در جریان مواد شود. به عنوان مثال، در صورتی که فلکه شیر به صورت ناگهانی بسته شود، ممکن است منجر به افزایش فشار در خط لوله کشی شود و باعث آسیب دیدن لوله‌کشی یا دیگر تجهیزات شود.

2- آسیب دیدگی: در صورتی که شیرفلکه کشویی با مواد خاصی مانند مواد شیمیایی خوردگی‌زا در تماس باشد، ممکن است آسیب دیده و به طور ناگهانی شکسته شود. همچنین، در صورتی که در طول استفاده از شیر فلکه کشویی، مانعی در مسیر جریان قرار گیرد، ممکن است باعث خرابی و آسیب دیدگی به شیر فلکه کشویی شود.

3- هزینه نصب: شیر فلکه ی کشویی ممکن است نیاز به تعویض تجهیزات یا تغییر در خط لوله کشی داشته باشد که ممکن است باعث افزایش هزینه‌های نصب و تعمیر شود.

4- نیاز به نگهداری: شیر فلکه ی کشویی برای حفظ عملکرد بهتر خود، نیاز به نگهداری و تعمیرات دوره‌ای دارد. در صورتی که نگهداری صحیح و به موقع انجام نشود، ممکن است باعث خرابی و عملکرد نادرست شیر فلکه کشویی شود.

5- محدودیت در کاربرد: شیر فلکه کشویی تنها برای مواردی مناسب است که نیاز به کنترل دقیق جریان مواد دارند

رنگ شیرفلکه کشویی

رنگ شیر فلکه ی کشویی معمولاً با توجه به نوع مصالح استفاده شده در ساخت آن تعیین می‌شود. برای مثال، شیر فلکه کشویی‌های ساخته شده از فولاد ضد زنگ معمولاً در رنگ نقره‌ای یا فلزی تیره در دسترس هستند. همچنین، شیر فلکه کشویی‌های ساخته شده از پلاستیک ممکن است در رنگ‌های مختلف موجود باشند. برخی از این شیر فلکه ها در رنگ‌های دیگری مانند سبز، آبی، زرد و قرمز نیز تولید می‌شوند، که معمولاً برای نشان دادن نوع مواد یا کاربردهای خاص آن‌ها استفاده می‌شود